گفتم پت و پهن یادِ این افتادم که خواب دیدم دارم از عرضِ بزرگ‌راهِ پت و پهنی که رسیده‌بود به یک میدانِ وسیع رد می‌شوم. چراغِ عابر سبز بود و ماشین‌هایِ دوطرف واستاده بودند. وقتی رسیدم آن ورِ برزگ‌راه یک وانت پیکانِ قدیمی که باری دوبرابرِ حجمش از مقوای کارتن داشت دنده عقب آمد و هرچی من فریاد می‌زدم من را نمی‌دید. آمد رو پام و پایم را له کرد. آن موقع فهمیدم خواب ام. هی به خودم می‌گفتم امید پاشو خوابی پاشو. ولی بیدار نمی‌شدم. بعد صحنه‌ی خواب کات خورد به بیمارستان که مامورها و چند نفر دیگر من را رویِ برانکارد داشتند می‌بردند. پایم دیگر درد نمی‌کرد. ولی گریه می‌کردم و به این فکر می‌کردم با این پایِ علیل اوضاع و احوالِ مادر را چه کنم. فریاد می‌زدم من یه مادرِ مریض تو خونه دارم حالا اونو چی کارش کنم. بعد به یارو راننده وانتی که یک پیرمردِ نحیفی بود و کاپشن آمریکاییِ رنگ‌باخته و کهنه‌ای هم پوشیده‌بود داد می‌زدم بدبختت می‌کنم. بی‌چاره‌ت می‌کنم. تا آخرِ عمر رضایت نمی‌دم. مجبورت می‌کنم صبح تا شب رکاب بزنی. نمی‌دانم این جمله یهو از کجا توی خواب آمد که از صبح تا شب رکاب بزند ولی احتمالن و شاید مربوط باشد به قسمتی از سریالِ محشرِ آینه‌ی سیاه (Black Mirror) که چند وقت پیش دیده‌بودم. فکر کنم قسمتِ دوم از فصلِ اول بود.

یک چیزِ دیگر هم که در خواب بهش فکر می‌کردم این بود که در تمامِ هشت سالی که در آن سگ‌خونه کار می‌کردم (جز این چند ماهِ آخر که گرفتاری‌هایِ خانه زیاد شد) دلم می‌خواست دستی پایی چیزی ازم بشکند و به این بهانه مرخصیِ درست حسابی‌ای بگیرم. ولی نشکست و نشکست و گذاشت الان که این‌جور گرفتار ام شکست.

                                                                          *** 

هیچ‌کس حرفِ آدم را گوش نمی‌دهد. به معنایِ مطلقِ کلمه هیچ‌کس. کسانی که باید گوش کنند گوش نمی‌کنند. یک قاعده‌ای بود که فکر کنم یک بار در توییتر گفتم. قاعده‌ی مریلین منسون. جریانش را سام برایم تعریف کرده‌بود. سام هواخواهِ مریلین منسون بود و من با وجودی که متال دوست داشتم از این خوشم نمی‌آمد و می‌گفتم مزخرف و بازاری است. برایِ تغییرِ عقیده‌ام، سام جریانی مربوط به تیراندازی در دبیرستانِ کلمباینِ آمریکا را تعریف کرد. اگر یادتان باشد یا اگر در اینترنت جست‌وجو کنید این قضیه مالِ هفده هجده سال پیش و قبل از یازده سپتامبر و حمله‌هایِ آمریکا به خاورمیانه و این بدبختی‌ها بود. جریانش این است که یک روز دو سه تا پسر دبیرستانی اسلحه برمی‌دارند می‌برند تو ناهارخوریِ دبیرستان‌شان شروع می‌کنند به تیراندازی. چندین بچه‌دبیرستانی کشته می‌شوند و فکر کنم آخرش اون بچه مسلح‌ها را هم نیروهایِ ویژه می‌کشند. 

گویا یکی از این‌ها قبل از این‌که از خانه بیرون بیاید داشته یک آهنگ از مریلین منسون گوش می‌کرده و سرِ همین (از این‌جا به بعدش را سام برایم تعریف کرد و البته بعدها در فیلمِ بولینگ برایِ کلمباین هم دیدم) با مریلین منسون مصاحبه کرده‌اند و ازش پرسیده‌اند اگر آن‌جا بودی به اون بچه‌ها چی می‌گفتی؟ این جواب داده هیچ‌چیز نمی‌گفتم فقط می‌نشستم گوش می‌دادم ببینم اونا حرف‌شون چی ئه. 

واقعیت این‌که بعد از اینی که سام تعریف کرد نظرِ من نسبت به مریلین منسون بهتر شد و اگرچه باز هم آهنگ‌هایش را گوش نمی‌دادم ولی اقلن دیگر نمی‌گفتم آدمِ مزخرف و کاسبی است.

بعدها برایِ خودم قاعده‌ی مریلین منسون را استاد کردم. یعنی این‌که آدم حرف بزند هرچی توش هست بریزد بیرون و طرفِ مقابل فقط گوش کند. چیزی نگوید. آدم را قضاوت نکند. بحث را به بدبختی‌ها و مشکلاتِ خودش یا دیگران منحرف نکند. حتا سعی نکند دل‌داری بدهد. بزرگ‌ترین دل‌داری همین گوش کردن در سکوت است. ولی هیچ‌کس حرفِ من را گوش نمی‌کند. خیلی‌ها خودشان هزار مشکل دارند و می‌فهمم. خیلی‌هایِ دیگر هم می‌خواهند کمک کنند و این را هم می‌فهمم. یعنی از بدذاتی‌شان نیست که گوش نمی‌کنند. مشکل این است که قاعده‌هه را بلد نیستند.

                                                                          *** 

داشتم چرت‌وپرت‌هایم را دنبالِ چیزی می‌گشتم که به یک دفترچه‌ی کوچکِ سیمیِ آبی برخوردم. از این دفترها که بالاشان سیم دارد. یک زمان عشقِ این دفترچه‌ها بودم و یک نوعِ بزرگش که آمده‌بود گرفته‌بودم و توش چیزهایِ مختلف یادداشت می‌کردم و فکر می‌کردم این دفترچه‌هه راهِ نجات و رستگاری است. 

اصلن یادم نبود این دفترِ کوچکِ آبی را هم روزگاری داشته‌ام. روزگاری که زیاد دور هم نبوده. همین چهار پنج سال پیش بود. تویِ کیفم با خودم این ور آن ور می‌بردم و در اوقاتِ بی‌کاری خواب‌هایی را که دیده‌بودم توش یادداشت می‌کردم. بعضی از یادداشت‌هایِ دفتر را که می‌دیدم اصلن نمی‌توانستم بخوانم. از بس بدخط بودند. خطِ من خوب بود یک زمان. عالی نبود ولی خوانا بود و یه خورده هم بهتر از خوانا. تند تند نوشتن و با کامپیوتر نوشتن خرابش کرد. ولی یادداشت‌هایی را که در دفترِ خواب نمی‌توانستم بخوانم به این دلیل بدخط بودند که درست وقتی بیدار شده‌بودم نوشته‌بودم. آن موقع‌ها چه حال و حوصله‌ای داشتم. از خواب بیدار می‌شدم و نصفه‌شب خوابی را که دیده‌بودم می‌نوشتم.

هیچ‌کدام از خواب‌ها یادم نبود. چیزهایِ عجیب غریب و چرتوپرتی بود که اگر فروید می‌دید سریع می‌فرستادم صندلیِ الکتریکی. یادم است این دفتر را رویِ میز تویِ اداره می‌گذاشتم و صبح‌هایِ زود که می‌رسیدم خواب‌هایِ شبِ قبل را تندتند توش می‌نوشتم. یکی دو بار صادق (قبل از این‌که از اداره‌ی ما برود) این را دیده‌بود و یادداشت‌ها را خوانده‌بود. بعد بهش گفتم صادق دیگه اینو نخون. صادق هم گفت باشه و البته من برایِ محکم‌کاری دیگر دفتر را رویِ میز نمی‌گذاشتم. می‌گذاشتم تویِ کشو. چند وقت بعد یک روز صادق آمد و گفت تو هنوز خواباتو تو اون دفتره می‌نویسی؟ من گفتم تو هنوز خوابایِ منو می‌خونی؟ گویا آن روز دفترِ خواب را رویِ میز جا گذاشته‌بودم.

یک چیزی همین اخیر منتشر شد مثلن یک دقیقه این‌ها پشتِ صحنه‌ی «جداییِ نادر از سیمین» صحنه‌ای که این یارو حالا اول صبحی اسمِ بازی‌گرش یادم نیست داشت پدرش را در حمام می‌شست و بعد از آوارِ همه‌چیز که ریخته‌بود رویِ سرش زد زیرِ گریه و سرش را گذاشت رویِ شانه‌ي پدر.
خب این را که همه در فیلم دیده‌بودیم. پشت‌صحنه‌هه محمود کلاری را نشان می‌داد که وقتی گرفتنِ نما تمام می‌شود چشم از چشمیِ دوربین برمی‌دارد و بغض کرده و اشکش را پاک می‌کند.
این بغضِ محمود کلاری را امشب بیش‌تر فهمیدم وقتی داشتم مادر را از دست‌شویی برمی‌گرداندم اتاقش و نه زانوهایش توان داشت و نه کمرِ من و مجبور شدم وسطِ راه بنشانمش زمین که هر دوتامان استراحت کنیم و زمین نخوریم. منتی نیست. ناله‌ای هم آن‌چنان نیست. حالا همین پستِ وبلاگ ناله است البته. صبح تو اداره به یکی از هم‌کارها می‌گفتم عادت کرده ام و کنار آمده‌ام. واقعن هم عادت کرده‌ام. پنج شیش ماهی می‌شود. حالا چهار پنج سالی که این‌جور زمین‌گیر نبود به کنار. غصه می‌خورم ولی نه زیاد. وقتی وسطِ روز مجبورم از اداره فرار کنم بیایم خانه اعصابم مثلِ آن اول‌ها خورد نمی‌شود. وقتی دوایش گیر نمیاید نمی‌شینم رو نیمکتِ جلویِ داروخانه‌ی سرِ میدانِ توحید سیگار بکشم. می‌دانم دواهاش کجا هست می‌دانم کِی باید براش چی درست کنم. صبورتر شده‌ام و می توانم بنشینم به خاطراتی که هزار هزار بار برایم تعریف کرده گوش کنم.
ولی اون بغض و اشکِ محمود کلاری و گریه‌ي اون بازی‌گره که اسمش هنوز یادم نیامده هم هر از چندی هست که آدم را درب و داغون می‌کند. آدم می‌فهمد چه‌قدر ناتوان و کوچک است. چه‌قدر ریز است و هر کلوخی روش بیفتد له می‌شود. هر دستی بهش بخورد می‌افتد تهِ چاه. این چیزها را آدم نباید بفهمد. این می‌زند اون عادته را برایِ چند ساعت خراب می‌کند. البته بعد باز درست می‌شود همه‌چیز.
این را قبلن گفته‌ام این‌جا؟ تو توییتر که گفته‌ام. برایِ خودم جمله‌ای اختراع کرده‌ام «بعضیام این‌جوری زندگی می‌کنن دیگه» به «این‌جوری» زندگی کردن عادت کرده‌ام و مثلن شده مثلِ زندگیِ معمولی. خیالی هم نیست. مگر بقیه چه‌جوری زندگی می‌کنند؟ خیلی‌ها «این‌جوری»تر از من و ما زندگی می‌کنند و صداشان هم درنمی‌آید. دربیاید هم به گوشی نمی‌رسد. ما زیادم «این‌جوری» نیستیم. تازه ما خوباشیم.

خیلی‌ها دیده‌ام که می‌گویند «تراپیست». من می‌گویم همان روان‌کاو. نمی‌دانم از رو همان کرمی است که به جانِ مردم افتاده انگلیسیِ لغت‌ها را را بگویند است یا نمی‌خواهند این لفظِ روا‌ن‌کاو از دهان‌شان بیرون بیاید. فکر می‌کنند بگویند تراپیست، یک‌جور تلطیف کردن و ایرادزدایی از روان‌کاو است. مثلِ خانه‌ی سال‌مندان که می‌گویند سرایِ سال‌مندان. یا زندانِ اوین که می‌گویند ندامت‌گاهِ اوین. این آخری که برعکس نهند نامِ زنگی. چند تا از آن‌هایی که آن‌جا هستند نادم اند؟ از همان دزد و کلاه‌بردارهاش بگیر تا زندانی‌هایِ سیاسی‌اش. اسم‌ها را جورِ دیگری می‌گویند چون فکر می‌کنند اسمِ اصلی‌اش زشت است که همان‌جوری بگویند.  لفظِ تراپیست را حجابِ این معنی می‌کنند که وضعِ روان‌شان به‌هم ریخته و آشفته است و یکی با عکسِ قاب‌کرده‌ي فروید بر دیوارِ اتاق باید بکاودش و در اعماقش بگردد و عینِ تخلیه‌چاهی آن‌جایی را که گرفته باز کند. زشتی ندارد. کی روانش سالم است آدمِ حسابی؟ چاهِ خیلیا گرفته. از قضا آن‌کس که می‌گوید من سالم‌ام و چیزیم نیست، از همه گرفته‌تر.بعضاً هم پدرسوخته‌تر. گرفتگی‌اش را خالی مي‌کند تو حلقِ بقیه. خجالت ندارد. بگویید همان روان‌کاو.

پارسال چند جلسه‌ای می‌رفتم پیشِ یک روان‌کاو که جاش توی یک برجی تو خیابانِ عباس‌آباد بود. بالاهایِ برج. همیشه هر جا بخواهم بروم زودتر می‌رسم. این را هم ساعتِ 6 وقت داشتم و همیشه از پنج و نیم همان دور و برها علاف و ول معطل بودم. نزدیکایِ شیش که می‌شد می‌رفتم تو راه‌رو، پاگردِ طبقه‌ی بالاییِ مطب وا می‌ستادم منتظرِ این‌که نفرِ قبلی بیاید بیرون و من ببینمش که رفته و بعد  6 که شد بروم تو. پاگرد پنجره‌ی تقریبن کوچکی داشت که با دست‌گیره‌ای باز می‌شد. دلم می‌خواست همان موقع‌ها به روان‌کاوه بگویم جای‌تان خطرناک است. آدم‌ها که می‌آیند این‌جا دریچه‌ی خودکشی دمِ دست‌شان است. خودم یکی دو بار هوس به سرم زد بپرم. ترسیدم از عرضِ پنجره رد نشوم.

خواب دیدم هنوز جایی‌ام که قبلن تو اداره کار می‌کردم. آدم‌هاش همان‌ها بودند ولی جاش فرق می‌کرد. یک تراسِ مثلثی هم داشت که توش یک میز گذاشته‌بودند با دو تا زیرسیگاری. رفتم تو تراس سیگار بکشم. هم‌کارهایِ قبلی داشتند تو آن اتاق ناهار می‌خوردند. آن موقع که آن‌جا کار می‌کردم همیشه دورِ هم جمع می‌شدند و ناهار می‌خوردند و هفت هشت نفری سر و صدا می‌کردند. من از شرِ سر و صداشان موقعِ ناهار پناه می‌بردم به پارک و سیگار می‌کشیدم. تویِ خواب پناه برده‌بودم به تراس. از تراس خیابان را که نگاه کردم دیدم همان منظره‌ای را دارد که پنجره‌ی برجِ روان‌کاوه داشت. فهمیدم اداره‌مان رفته بالایِ برجِ روان‌کاو. خیلی بدم آمد. حالم از این هم‌سایگی بد شد و خودم را پرت کردم پایین.